Wereldwijde maatregelen om verspreiding van het Coronavirus in te dammen, veroorzaken een acute noodsituatie in de Nederlandse tuinbouw. Vraaguitval, logistieke problemen en tekort aan arbeidskrachten verstoren abrupt de cyclus van productie, handel en verkoop van vers product als bloemen, planten, groenten en fruit en zaden en jong plantgoed. De tuinbouw inventariseert welke maatregelen de sector zelf kan nemen om de eerste pijn te verzachten. Daarnaast roept de sector overheid en banken op ervoor te zorgen dat in de kern gezonde bedrijven niet het loodje leggen. Voor de komende twee maanden wordt de schade in de tuinbouw geraamd op circa 5 miljard euro.
Er is direct noodkrediet nodig van banken, om te voorkomen dat op korte termijn tuinbouwbedrijven failliet gaan. Tevens is snel herstel van het logistieke proces nodig, ook om in andere werelddelen de voedselproductie veilig te stellen. De sector werkt zelf aan een ‘arbeidspool’ om te voorkomen dat in Nederland gebrek aan arbeidskrachten bij teelt, oogst en verwerking van tuinbouwproducten de nood nóg groter en langduriger maakt. Voor de middellange termijn zal de sector aanspraak maken op het ‘Noodfonds’ dat minister Hoekstra vorige week aankondigde om de economische crisis het hoofd te bieden. “Er is begrip voor maatregelen die verspreiding van het Coronavirus indammen. Gezondheid heeft de hoogste prioriteit; ons product draagt daar juist aan bij. De productie is echter niet zo maar te stoppen. Kosten zijn gemaakt, inkomsten vallen plots weg. Het is een drama voor de ondernemers”, zegt Jaap Bond, voorzitter van het crisisteam van de tuinbouw dat bij Greenports Nederland is ondergebracht.
Verscyclus
De tuinbouw produceert en levert versproducten. Dit vergt een heel subtiel logistiek proces, dat door de Coronamaatregelen ernstig is verstoord. Versproducten zijn in Nederland nog volop te verkrijgen. Maatregelen die de luchtvaart en andere transport internationaal raken, treffen de Nederlandse tuinbouw hard. Bloemen en planten blijven in grote hoeveelheden onverkocht en worden vernietigd; prijsvorming van de totale productie ligt in de goot. Ook dreigt export van zaden en jong plantgoed te haperen; meer dan 40% van de wereldwijde groenteproductie geschiedt met Nederlandse zaden en kennis. Daarnaast bleek de afgelopen dagen dat personeel afkomstig uit Midden- en Oost-Europa naar hun thuisland terugkeert of niet naar Nederland kan komen. Er dreigt acuut tekort aan arbeidskrachten. De oogst en teelt zijn daarmee in het geding.
Gevarieerde bedrijvigheid
De tuinbouw is een gevarieerde bedrijfstak met deelsectoren die geheel eigen kenmerken hebben. De crisis heeft dan ook een heel diverse uitwerking op de (familie)bedrijven en hun medewerkers. De brancheorganisaties van de tuinbouw brengen de impact van de Coronacrisis momenteel meer in detail in beeld. Vanochtend vond in Zoetermeer een eerste overleg plaats van het crisisteam, dat als inzet heeft de impact van de Coronacrisis te beperken op deze belangrijke pijler van de Nederlandse economie. De sector kent een jaarlijkse productiewaarde van 20 miljard euro, een exportwaarde van 28 miljard euro en er werken zo’n 350.000 mensen.
