Op woensdag 3 februari debatteerde de Kamercommissie Sociale Zaken & Werkgelegenheid over het rapport van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten (commissie Roemer). Uit het debat bleek dat er een kamerbrede steun is voor de in het rapport opgenomen adviezen, die merendeels gaan over regulering en handhaving. Over het advies om de hoogste prioriteit te geven aan het zoeken van nieuwe huisvestingslocaties werd nauwelijks inhoudelijk gesproken, mede vanwege de afwezigheid van BZK-minister Ollongren. Greenports Nederland betreurt dit ten zeerste.
Regulering en handhaving alleen zijn niet de oplossing
In de optiek van Greenports Nederland komen de huidige problemen in de huisvesting van internationale medewerkers voort uit een groot tekort aan passende huisvesting voor deze doelgroep. Door alleen in te zetten op instrumenten als verplichte certificering, het scheiden van werkgeverschap en verhuur en handhaving wordt dat probleem niet opgelost. Sterker nog, een te eenzijdige benadering verslechtert de huisvestingssituatie alleen maar. Als gemeenten in de huidige situatie massaal gaan handhaven op niet vergunde locaties, is de kans groot dat de bewoners op straat komen te staan of in kwalitatief ondermaatse, tijdelijke oplossingen belanden. Niet omdat gemeenten en private partijen dat willen, maar omdat er gewoonweg onvoldoende alternatieven voorhanden zijn. Er zal daarom ruimte gecreëerd moeten worden in het aanbod. Mede omdat daarmee ook de druk op de woningmarkt van reguliere woningen vermindert en er meer woonmogelijkheden ontstaan voor bijvoorbeeld starters, senioren en studenten.
Belemmeringen voor bouw weghalen
Greenports Nederland benadrukt in zijn inbreng op het genoemde debat dat er daarom snelheid gemaakt moet worden in het bouwen van nieuwe huisvesting. Enerzijds door een hoge prioriteit te geven aan het zoeken naar nieuwe locaties, anderzijds door de belemmeringen weg te nemen die betrokken partijen ervaren bij de daadwerkelijke realisatie van bestaande huisvestingsinitiatieven. Uit een recente inventarisatie blijkt dat door de meest optimistische bril bekeken slechts 15% tot 20% van de uitgewerkte initiatieven daadwerkelijk tot extra bedden leidt. Belemmeringen die realisatie in de weg staan zijn onder andere het ontbreken van draagvlak (bestuurlijk, burgers), te lange, ondoorzichtige procedures en beperkend beleid. Dit komt ook omdat er veel verschillende beleidsterreinen (en dus ambtenaren/afdelingen) betrokken zijn bij huisvestingsvraagstukken, zoals ruimte, wonen, handhaving en duurzaamheid.
Projectdirectie en ontlasten gemeente
Greenports Nederland voorziet dat de geschetste belemmeringen alleen geslecht kunnen worden met een landelijke aanpak van de huisvestingsopgave internationale medewerkers. Het meest logische is om onder directe verantwoordelijkheid van één minister een projectdirectie aan te stellen. Een projectdirectie heeft de bevoegdheid om met provincies en gemeenten taakstellend te werken aan regionale samenwerking en oplossingen. Door intensief samen te werken in de uitvoering ontstaan er gedeelde verantwoordelijkheid en gedeelde aanspreekbaarheid voor de moeilijke planologische keuzes die toch gemaakt moeten worden.
